Via digitale verkoopplatforms als Marktplaats en Vinted wordt er veel gehandeld. Er worden op Marktplaats bijvoorbeeld, dagelijks 350.000 advertenties geplaatst. Er zijn tal van verkoopplatforms waar zaken worden verkocht. Om belastingontduiking tegen te gaan is er een nieuwe Europese richtlijn voor gegevensuitwisseling opgesteld.
Daarom moeten verkoopplatforms als Marktplaats en Vinted sinds kort persoonsgegevens van verkopers doorgeven aan de Belastingdienst. Deze verplichting geldt wanneer een verkoper meer dan dertig verkooptransacties per jaar heeft verricht of voor meer dan €2.000 aan spullen heeft verkocht. Deze verkopers kunnen vragen van de fiscus verwachten. Van incidentele verkopers, die onder deze grens blijven, worden geen persoonsgegevens verzameld. Zij blijven buiten beeld.
Er is veel ophef ontstaan over deze meldplicht. De staatssecretaris van Financiën heeft in antwoord op Kamervragen herhaaldelijk benadrukt dat de richtlijn geen wijziging aanbrengt in de fiscale regels. Voor de inkomstenbelasting en de omzetbelasting blijft alles bij het oude. Doel van de richtlijn is louter ‘dat fiscale verplichtingen beter worden nagekomen en dat de verkopers hun belastingaangifte bewuster invullen’.
De Belastingdienst maakt een onderscheid tussen bedrijfsmatige en hobbymatige verkopen en ziet alleen bedrijfsmatige verkopen als bron van inkomen. Zolang er geen winstoogmerk is en ook geen winst valt te verwachten, vallen transacties al snel onder de noemer incidenteel of hobbymatig en hoeft geen inkomstenbelasting of btw te worden betaald.
Voor mensen met een bijstandsuitkering gelden andere regels. Voor de bijstand kunnen alle inkomsten, alle giften en alle op geld waardeerbare voordelen relevant zijn. Dat vloeit voort uit het feit dat de bijstand een laatste vangnet is voor mensen die zelf niet in staat zijn om in hun eigen levensonderhoud te voorzien. Een bijstandsgerechtigde die inkomsten heeft (bijvoorbeeld uit marktplaatshandel) moet dit melden bij de gemeente, die vervolgens controleert of er teveel bijstand is betaald. Teveel betaalde bijstand wordt teruggevorderd. De regels met betrekking tot inkomsten voor een bijstandsgerechtigde zijn dus een stuk strenger dan de fiscale regels.
Er is veel jurisprudentie te vinden over verkoopactiviteiten op Marktplaats die hebben geleid tot terugvordering van bijstand. In de meeste gevallen gaat het om grootschalige handel waar veel geld in omgaat. Maar er zijn ook gevallen bekend waar de particuliere verkoop van huisraad ter discussie stond.
Niet alleen online verkoopplatforms hebben een registratie- en meldplicht. Ook online platforms voor verhuur van woning of auto (denk aan Airbnb, Natuurhuisje of Snappcar) en dienstverlening (zoals Zoofy) moeten informatie delen met de Belastingdienst. Hiervoor geldt geen grens. Deze platforms zijn verplicht gegevens over alle gebruikers te registreren.